Adli Mahkemeler Nelerdir ?

Damla Sevval

New member
Adli Mahkemeler Nelerdir?

Adli mahkemeler, bir ülkenin yargı sisteminde, kişilerin birbirleriyle veya devletle olan hukuki uyuşmazlıklarını çözmek için faaliyet gösteren mahkemelerdir. Bu mahkemeler, genellikle cezai ve hukuki davaların görüldüğü yargı organlarıdır. Adli mahkemelerin temel amacı, adaletin sağlanması, suçluların cezalandırılması ve mağdurların haklarının korunmasıdır. Adli mahkemeler, çeşitli türlere ayrılır ve her biri belirli türdeki davalarla ilgilenir.

Adli Mahkemelerin Temel Özellikleri

Adli mahkemeler, genel olarak hukuk ve ceza davalarına bakmakla sorumlu olan mahkemelerdir. Her ülkenin hukuk sistemine göre, bu mahkemelerin yapısı ve işleyişi değişebilir. Ancak çoğu ülkede adli mahkemeler, aynı temel ilkelere dayanır. Bu mahkemeler bağımsızdır ve yargı görevini yerine getirirken tarafsızlık ilkesine uyarlar. Ayrıca, adli mahkemelerde davalar kamuya açık olarak görülür.

Adli mahkemeler, suç işleyen kişilerin cezalandırılması için ceza davalarına bakarken, aynı zamanda insanlar arasındaki hukuki anlaşmazlıkların çözümlendiği medeni davalarla da ilgilenir. Ceza davalarında devlet, suçlu olan kişiye karşı dava açarken, medeni davalarda ise kişiler birbirlerine karşı haklarını talep edebilir.

Adli Mahkeme Türleri

Adli mahkemeler, genellikle üç ana kategoriye ayrılır: ceza mahkemeleri, hukuk mahkemeleri ve idare mahkemeleri. Her bir kategori, farklı türdeki davalara bakmaktadır.

1. Ceza Mahkemeleri

Ceza mahkemeleri, suç işlediği iddia edilen kişilerin yargılandığı mahkemelerdir. Bu mahkemelerde, kamu suçlarının işlendiği ve suçluların cezalandırılması gereken davalar görülür. Ceza mahkemeleri, suçun derecesine göre farklı derecelerde olabilmektedir. Örneğin, ağır suçlarla ilgili davalar, ağır ceza mahkemelerinde görülürken, daha hafif suçlarla ilgili davalar ise asliye ceza mahkemelerinde görülür.

Ceza mahkemelerinin en önemli özelliklerinden biri, devletin toplum düzenini koruma amacı güderek, suçlulara karşı ceza verme yetkisine sahip olmalarıdır. Bu mahkemelerde, sanığın suçlu olup olmadığı belirlenir ve suçlu bulunması durumunda ceza verilir. Ceza mahkemelerinde, dava açan taraf genellikle devlet temsilcisidir (savcı), çünkü suç işleyen kişiye karşı devletin bir davası vardır.

2. Hukuk Mahkemeleri

Hukuk mahkemeleri, özel hukuk davalarına bakar ve genellikle kişiler arasındaki hukuki uyuşmazlıkları çözmeyi amaçlar. Bu tür mahkemelerde, taraflar arasındaki anlaşmazlıklar, sözleşme ihlalleri, tazminat davaları, boşanma davaları, miras davaları gibi konular ele alınır. Hukuk mahkemeleri, genellikle bir kişinin başka bir kişiye karşı maddi veya manevi zararını talep ettiği davalarla ilgilenir.

Hukuk mahkemelerinin bir diğer önemli özelliği, taraflar arasındaki anlaşmazlıkların çözümlenmesinde medenî hukuk kurallarının uygulandığı mahkemelerdir. Bu tür davalarda, her iki taraf da dava açabilir ve mahkeme, yargılama sürecinde tarafların argümanlarını değerlendirir.

3. İdare Mahkemeleri

İdare mahkemeleri, kamu idarelerinin işlemleriyle ilgili davalara bakan mahkemelerdir. Bu mahkemeler, devletin idari iş ve işlemleri nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlıkları çözmekle sorumludur. İdare mahkemelerinde görülen davalar genellikle, devletin ve kamu idaresinin vatandaşlara karşı gerçekleştirdiği işlemlerle ilgilidir.

İdare mahkemelerinin en önemli rolü, idari işlemlerin hukuka uygunluğunu denetlemektir. Vatandaşlar, devletin veya yerel yönetimlerin kararlarına karşı dava açabilirler ve idare mahkemeleri, bu kararların hukuka uygun olup olmadığını inceleyerek, eğer hukuka aykırı bir durum varsa iptal edebilir.

Adli Mahkemeler Hangi Davalara Bakar?

Adli mahkemeler, farklı türlerdeki davalara bakmaktadır. Bu davalar, ceza, hukuk ve idare mahkemelerinin işleyişine göre değişir. Adli mahkemeler, genellikle aşağıdaki türdeki davaları ele alır:

1. Ceza Davaları

Ceza davaları, kişilerin suç işlediği iddialarına dayanan davalardır. Suçlulara, ceza kanunlarına göre cezalar verilmesini amaçlayan davalardır. Ceza davaları, hırsızlık, dolandırıcılık, cinayet, tecavüz, uyuşturucu ticareti, ve diğer suçlarla ilgili olabilir.

2. Medeni Hukuk Davaları

Medeni hukuk davaları, bireyler arasında hukuki uyuşmazlıkları çözmek amacıyla açılır. Bu davalar, boşanma, nafaka, mal paylaşımı, miras ve diğer medeni konuları içerir. Taraflar arasında anlaşmazlıklar ortaya çıktığında, mahkeme devreye girer ve hukuka uygun çözüm önerileri sunar.

3. Ticaret Hukuku Davaları

Ticaret hukuku davaları, iş dünyasında meydana gelen anlaşmazlıkları çözmek için açılır. Bu tür davalar, şirketler arasındaki anlaşmazlıklar, sözleşme ihlalleri ve diğer ticari sorunları kapsar.

Adli Mahkemelerin Görev ve Yetkileri

Adli mahkemelerin görevleri ve yetkileri, yargılamada tarafsız ve adil bir karar verilmesi için belirlenmiştir. Mahkemeler, her davayı objektif bir şekilde değerlendirir ve hukuka uygun kararlar verir. Adli mahkemelerin yetkileri, mahkemenin türüne ve dava konusuna göre değişebilir. Ceza mahkemeleri, suçlu bulunan kişilere ceza verme yetkisine sahipken, hukuk mahkemeleri, kişilerin haklarını savunma ve çözme sorumluluğuna sahiptir.

Adli Mahkemelere Başvuru Nasıl Yapılır?

Adli mahkemelere başvuru, davanın türüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ceza davalarında, davayı açan taraf genellikle devletin savcısıdır. Hukuk davalarında ise, taraflar davayı açmak için mahkemeye başvururlar. Başvurular, genellikle yazılı olarak yapılır ve başvuru dilekçeleri ilgili mahkemeye teslim edilir.

Mahkeme başvurusu, belirli bir prosedüre uygun olarak yapılmalıdır. Dava açmadan önce, dava konusu ile ilgili tüm deliller ve belgeler toplanmalıdır. Mahkeme başvurusu yaparken, hukuki yardım almak ve bir avukat ile çalışmak, sürecin daha hızlı ve sağlıklı ilerlemesine yardımcı olabilir.

Sonuç

Adli mahkemeler, bir ülkenin yargı sisteminde önemli bir rol oynar. Hem suçluların cezalandırılması hem de insanların haklarının korunması için kritik bir fonksiyon üstlenirler. Ceza mahkemeleri, suçluları cezalandırırken, hukuk mahkemeleri, bireyler arasındaki anlaşmazlıkları çözerek toplumsal huzuru sağlar. İdare mahkemeleri ise kamu idaresinin işlemlerinin hukuka uygunluğunu denetler. Adli mahkemeler, hukukun üstünlüğü ilkesine dayalı olarak, bireylerin ve toplumun adalet talebini karşılamaktadır.
 
Üst